Αυτό είναι ένα κείμενο που γράφτηκε λίγες μέρες μετά την πυρκαγιά στη Βορειοανατολική Αττική. Με την ανάμνηση του μαύρου σύννεφου που σκέπαζε τον ουρανό της Αθήνας.
Αχ χελιδόνι μου πώς να πετάξεις Σ’ αυτό το μαύρο τον ουρανό ...Αυτό το μήνα, όπως κάθε Αύγουστο, θρηνούμε για τα δέντρα που κάηκαν, τα σπίτια που κάηκαν, το οξυγόνο που θα μας λείπει. Ειδικοί αναλύουν τα επακόλουθα της καταστροφής. Πόσο τοις εκατό θα αυξηθεί η θερμοκρασία, πόσο διοξείδιο του άνθρακα θα υπάρχει στην ατμόσφαιρα, αφού δεν θα υπάρχουν δάση να το μετατρέπουν σε οξυγόνο.
Δεν είναι γνωστό στον πολύ κόσμο ότι πάνω από το 50% του οξυγόνου που παράγεται στη γη οφείλεται στα φύκη (όχι στα φύκια) της θάλασσας. Πρόκειται για αυτότροφους οργανισμούς που μπορούν να φωτοσυνθέσουν με τη βοήθεια του ηλίου και να απελευθερώσουν πολύ μεγάλες ποσότητες οξυγόνου στην ατμόσφαιρα. Το υπόλοιπο οξυγόνο παράγεται από τα πράσινα φυτά με τη διαδικασία της φωτοσύνθεσης, δηλαδή της απορρόφησης από τα φυτά του διοξειδίου του άνθρακα και τη μετατροπή του σε οξυγόνο με τη βοήθεια του φωτός. Εκτός από τα ανώτερα πράσινα φυτά, υπάρχουν και κατώτεροι οργανισμοί χωρίς χλωροφύλλη, που διασπούν το διοξείδιο του άνθρακα της ατμόσφαιρας και συνθέτουν οργανικές ουσίες και παράγουν οξυγόνο.
Με τον όρο βιομάζα ονομάζουμε οποιοδήποτε υλικό παράγεται από ζωντανούς οργανισμούς (όπως είναι το ξύλο και άλλα προϊόντα του δάσους, υπολείμματα καλλιεργειών, κτηνοτροφικά απόβλητα, απόβλητα βιομηχανιών τροφίμων κ.λπ.) και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμο
Τα φυτά όταν ξεραίνονται, πέφτουν στο χώμα και διαλύονται. Διασπώνται σιγά σιγά από τους μικροοργανισμούς που ζουν στο έδαφος. Και τελικά τα κομμάτια των νεκρών φυτών εξαφανίζονται γιατί έχουν γίνει πια εκείνο το σκούρο ευκολοδούλευτο χώμα που βρίσκουμε στα δάση κάτω από τα φύλλα που σαπίζουν.
Δάσος είναι ένα πολύπλοκο οικοσύστημα, ένας βιολογικός οργανισμός κοινοβίωσης με φυτά και ζώα που χαρακτηρίζεται από την επικράτηση δέντρων.
Οι πυρκαγιές είναι ένα ενδογενές φαινόμενο σε περιοχές με μεσογειακό κλίμα (Μεσόγειος και Καλιφόρνια) στο βόρειο ημισφαίριο. Τα μεσογειακά οικοσυστήματα είναι προσαρμοσμένα να επανέρχονται με αναγέννηση μετά από πυρκαγιά. Αυτό είναι δυνατό, με την προϋπόθεση ότι η βιομάζα να μην αυξάνεται υπέρμετρα όταν συμβεί πυρκαγιά, ώστε, όταν συμβεί να μην αυξάνεται υπέρμετρα η θερμοκρασία και καταστραφούν οι σπόροι που βρίσκονται στο έδαφος. Τα πευκοδάση έχουν μια μέση ζωή από φωτιά σε φωτιά περίπου 80 ετών. Το δάσος γερνάει, όπως κάθε ζωντανός οργανισμός. Αυξάνει όμως ο χρόνος ζωής του όταν αφαιρείται η βιομάζα και αφαιρούνται τα ξερά κλαδιά.
Σύμφωνα με ερμηνευτική δήλωση από το Σύνταγμα της Ελλάδας, άρθρο 24, Ως δάσος ή δασικό οικοσύστημα νοείται το οργανικό σύνολο άγριων φυτών με ξυλώδη κορμό πάνω στην αναγκαία επιφάνεια του εδάφους, τα οποία, μαζί με την εκεί συνυπάρχουσα χλωρίδα και πανίδα, αποτελούν μέσω της αμοιβαίας αλληλεξάρτησης και αλληλοεπίδρασής τους, ιδιαίτερη βιοκοινότητα (δασοβιοκοινότητα) και ιδιαίτερο φυσικό περιβάλλον (δασογενές). Δασική έκταση υπάρχει όταν στο παραπάνω σύνολο η άγρια ξυλώδης βλάστηση, υψηλή ή θαμνώδης, είναι αραιά.
Αυτά ως εισαγωγή για να υπάρχει κοινή ορολογία στη συζήτηση για το τι έγινε και το τι πιθανόν να συμβεί.
Η φωτιά δημιουργείται όταν υπάρχει καύσιμη ύλη, οξυγόνο και υψηλή θερμοκρασία για να ξεκινήσει. Στο δάσος υπάρχει καύσιμη ύλη (βιομάζα) και οξυγόνο. Πρέπει κάποια αιτία να δημιουργήσει αρχικά την υψηλή θερμοκρασία. Άλλες φορές η θερμοκρασία είναι αρκετά υψηλή, οπότε έχουμε αυτανάφλεξη. Άλλοτε υπάρχου αιτίες δημιουργίας υψηλής θερμοκρασίας, όπως κεραυνοί, καλώδια της ΔΕΗ που δημιουργούν σπινθήρες, σπασμένα μπουκάλια που λειτουργούν ως συγκεντρωτικοί φακοί. Τέλος υπάρχει και ο άνθρωπος, που από σκοπιμότητα ή βλακεία βάζει τη φωτιά.
Τη δεκαετία του 1950, τη βιομάζα στην Πάρνηθα ελάττωναν οι ξυλοκόποι. Έκοβαν τα ξερά δέντρα για καυσόξυλα και τα μετέφεραν με μουλάρια στο Μενίδι (έτσι το έλεγαν τότε) και ζώα έτρωγαν τη χαμηλή βλάστηση. Σήμερα οι δασολόγοι ή έχουν την άποψη ότι δεν πρέπει να κόβονται τα ξερά δέντρα, ή δεν υπάρχουν οικονομικές προϋποθέσεις για να γίνει καθαρισμός του δάσους. Έτσι όταν ξεκινήσει η πυρκαγιά, δεν ξεκινάει από τις κορφές των δένδρων, αλλά στη βάση τους. Είναι έρπουσα και συντηρείται από τη βιομάζα. Στα καμένα της Πάρνηθας υπάρχου κορμοί δένδρων, όπου στη βάση έχουν γίνει κάρβουνο, ενώ στο πάνω μέρος είναι μισοκαμένα όταν πέρασε η φωτιά.
Στη Βορειοανατολική Αττική, όπου ήταν πευκοδάση, τα ξερά χορτάρια και η φύση των δένδρων ήταν εκείνα που δημιούργησαν τις υψηλές θερμοκρασίες όταν άρχισαν να καίγονται και με τη βοήθεια των δυνατών ανέμων έγινε δυνατή η εξάπλωσή της. Και ήρθε η καταστροφή.
Για την κατάσβεση της πυρκαγιάς υπεύθυνη σήμερα είναι η πυροσβεστική υπηρεσία. Έχει την ευθύνη για την κατάσβεση αστικών πυρκαγιών και κατάσβεση πυρκαγιών σε δάση. Για να εκτελέσει το έργο της πρέπει να έχει υλικούς και ανθρώπινους πόρους. Στην παρούσα φάση μεγάλη είναι η ευθύνη της κυβέρνησης γιατί δεν έκανε αυτό που έπρεπε. Το διορισμό 3.500 πυροσβεστών, την προμήθεια αντιπυρικών στολών και άλλου εξοπλισμού, την αντικατάσταση των παλαιών πυροσβεστικών αεροπλάνων, ώστε να επιχειρούν σε υψηλές θερμοκρασίες, την προμήθεια ελικοπτέρων για πυρόσβεση.
Οι υπεύθυνοι της διαχείρισης της πυρκαγιάς εκ μέρους της πυροσβεστικής ατύχησαν!! Όπως λένε συνδικαλιστές πυροσβέστες υπάρχει «κόντρα» μεταξύ δεξιού αρχηγού της πυροσβεστικής και σοσιαλιστή υπαρχηγού. Τις ευθύνες της διαχείρισης ερεύνησε ο επικεφαλής των Ελεγκτών της Δημόσιας διοίκησης. Διαπίστωσε ότι οι αρμόδιοι της πυροσβεστικής έκαναν κακή εκτίμηση για την καταστολή την πρώτη ημέρα . Τα ίδια όπως στη φωτιά στην Πάρνηθα.
Το συντονισμό των δυνάμεων για την κατάσβεση, της πυροσβεστικής και των πυροσβεστικών οχημάτων Δήμων και άλλων φορέων πρέπει να είχε η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας. Εκεί υπήρχε το συντονιστικό κέντρο που έπρεπε να συντονίζει, αεροπλάνα, οχήματα και οργανωμένες ομάδες εθελοντών πυροσβεστών. Και η Πολιτική Προστασία ήταν ανύπαρκτη. Την ευθύνη διορισμού του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας την έχει ο αρμόδιος Υπουργός Εσωτερικών κ. Προκόπης Παυλόπουλος. Δημοσιεύτηκε στον τύπο και στο διαδίκτυο ότι Βυτιοφόρα από τη Θεσσαλονίκη έφτασαν στην Αθήνα και δεν ήξεραν που να πάνε για βοήθεια.
Όπως είναι γνωστό πρέπει να υπάρχει πρόληψη. Η κατάσβεση, όταν φυσάει άνεμος και υπάρχει βιομάζα η φωτιά τιθασεύεται δύσκολα. Οι επίγειες δυνάμεις μέσα σε δάσος, με πολύ υψηλές θερμοκρασίες, τον καπνό και πολλές φορές το δύσβατο έδαφος δεν μπορούν να δράσουν αποτελεσματικά. Ειδικά όταν πέφτει η νύχτα. Συνήθως οι επίγειες δυνάμεις δε γνωρίζουν την τοποθεσία, τη σύσταση του δάσους, τις οδούς διαφυγής. Αποτέλεσμα να κινδυνεύει η ζωή τους και τα πυροσβεστικά μέσα.
Η δασική υπηρεσία δεν είχε δημιουργήσει αντιπυρικές ζώνες και δεν τις δημιούργησαν κατά τη διάρκεια της πυρκαγιάς για να τη σταματήσουν.
Ένα μεγάλο μέρος της ευθύνης έχουμε και εμείς οι πολίτες που δεν έχουμε κάνει αποψίλωση στα χόρτα γύρω από τα σπίτια μας. Ευθύνη έχουμε εμείς οι πολίτες που χτίζουμε μέσα σε δάσος, χωρίς να έχουμε εξασφαλίσει τα απαραίτητα μέσα πυρόσβεσης για την προστασία της κατοικίας μας. Κάηκαν οικίες που διέθεταν πισίνα, που ήταν γεμάτη νερό, γιατί δεν διέθεσαν ένα ασήμαντο ποσό, σε σχέση με το κόστος της κατοικίας, για την προμήθεια συστήματος πυρόσβεσης.
Τελικά μέσα στον πανικό της πυρκαγιάς βγαίνουμε στις τηλεοράσεις και καταγγέλλουμε τους υπεύθυνους γιατί δεν προστατεύουν τα σπίτια μας, ενώ εμείς δεν έχουμε κάνει τίποτα να τα προστατεύσουμε.
Μετά βγαίνουν οι κυβερνητικοί παράγοντες, μιλάνε για τα σχέδια των εμπρηστών, για την πολιτική γης. Βγήκε στην τηλεόραση και η Λιάνα μας, η Κανέλλη και είπε ότι η ιδιωτικοποίηση της γης είναι το πρόβλημα και θα πρέπει να κρατικοποιηθεί και να επιτρέπεται σε κάθε πολίτη να έχει μια κύρια κατοικία και μια εξοχική!!. Δε διευκρίνισε αν η εξοχική κατοικία θα είναι στο βουνό ή τη θάλασσα. Βγήκε και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος και είπε ότι για τη φωτιά έφταιγαν τα δάση που ήταν πυκνά!! Είπε ότι υπήρξε επιτυχής αντιμετώπιση γιατί δεν είχαμε θύματα και δεν κάηκαν πολλές κατοικίες. Δεν του είπε κανείς ότι οι κατοικίας όταν καούν ξαναχτίζονται σε ένα χρόνο, ενώ το δάσος για να ξαναγίνει χρειάζονται μερικές δεκαετίες.
Βγήκαν και οι οικολογικές οργανώσει και έκαναν δηλώσεις:
«Αυτές τις δύσκολες ώρες εκφράζουμε τη συμπαράστασή μας στις τοπικές κοινωνίες των πληττόμενων περιοχών και σε όσους μάχονται για την κατάσβεση της πυρκαγιάς. Και απευθύνουμε έκκληση σε όσους μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της πυρκαγιάς. Πιστεύοντας ότι η στιγμή δεν είναι κατάλληλη για πολιτικές δηλώσεις on camera με φόντο τις φλόγες της πυρκαγιάς, οι Οικολόγοι Πράσινοι δεσμεύονται να βρεθούν στο πλευρό των κατοίκων από την επόμενη μέρα. Όταν όμως σβήσουν οι φλόγες, έχουμε να πούμε πολλά για όσα είχαμε έγκαιρα επισημάνει ότι όφειλαν να είχαν γίνει από καιρό και δεν έγιναν ποτέ».
Δεν είπαν πόσοι οικολόγοι πράσινοι ήταν στην κατάσβεση της πυρκαγιάς. Δεν είδαμε την επόμενη μέρα πόσοι οικολόγοι πράσινοι βρέθηκαν στο πλευρό των κατοίκων την επόμενη μέρα. Λόγια. Λόγια. Μόνο λόγια και πράσινα άλογα.
Βγήκαν στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, Δήμαρχοι και Κοινοτάρχες. Ζήταγαν ευθύνες από το κράτος, λες και αυτοί δεν είναι κράτος. Βγήκε και ο Νομάρχης και είπε ότι ευθύνες έχουν οι Δημοτικοί Άρχοντες που δε φρόντισαν να καθαριστούν τα ξερόχορτα. Δεν παρατήρησε ότι η φωτιά θα μπορούσε να φτάσει μέχρι το κτίριο της Νομαρχίας, όπου δίπλα τα ξερόχορτα δεν είχαν καθαριστεί!!
Στις τηλεοράσεις όλοι έκλαιγαν για τα δάση που κάηκαν. Δε μίλησε κανείς για την καταστροφή του οικοσυστήματος, για τα ζώα που χάθηκαν.
Στο διαδίκτυο δημοσιεύθηκε και ανάρτηση του δικού μας βουλευτή του ΠΑΣΟΚ κ. Ντίνου Βρεττού.(εδώ)
Δεν έλειψαν και οι εκδηλώσεις διαμαρτυρίας κατά τα καθιερωμένα στην πλατεία Συντάγματος από τους ευαίσθητους για το περιβάλλον. Όλοι ζήταγαν τη σωτηρία του. Κανείς δεν ήταν στην κατάσβεση της πυρκαγιάς. Οι καραγκιόζηδες.
Αυτά που γράφω είναι λόγια που και άλλοι έχουν γράψει και έχουν πει. Τα δάση αυτά κάηκαν. Και το άρθρο αυτό είναι ένα μνημόσυνο σε αυτά. Απομένει ένα μεγάλο κομμάτι της Πάρνηθα θα κάνουμε κάτι εμείς οι κάτοικο των Αχαρνών για την προστασία του;
Θα δημιουργήσουμε εθελοντική οργάνωση γι α την προστασία της Πάρνηθας. Θα πυκνώσουμε τις τάξεις Ε.ΔΑΣ.Α (Εθελοντές Δασοπροστασίας Αττικής).(εδώ) Θα δημιουργήσουμε ένα κίνημα πολιτών για την προστασία της φύσης, για την προστασία της ίδιας μας της ζωής; Ο καιρός θα το δείξει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου