Παρασκευή 8 Μαΐου 2009

Ταφικά έθιμα

Είναι για ένα έθιμο που ξεπερνάει τα 2500 χρόνια ζωής, που ταξίδεψε με τους πρώτους έποικους στον Πόντο από την μητροπολιτική Ελλάδα, οι οποίοι ανάμεσα στις άλλες συνήθειές τους πήραν μαζί τους και το ταφικό έθιμο και το οποίο διατηρήθηκε και μετά τον εκχριστιανισμό του Πόντου από τον Απόστολο Ανδρέα, εκφράζοντας πλέον την πίστη για την ανάσταση των νεκρών με την Ανάσταση του Κυρίου.

Με την ίδια πάντα κατάνυξη, με τον ίδιο σεβασμό στην παράδοση και με την ίδια βαθιά τιμή στη μνήμη των αγαπημένων προσώπων που εγκατέλειψαν τα επίγεια, πραγματοποιείται την Κυριακή του Θωμά ή του Αγίου Πνεύματος, ανάλογα με τις περιοχές που υπήρχε το έθιμο στον Πόντο, προσέλευση στο χώρο του κοιμητηρίου κατοίκων ποντιακής καταγωγής για να συνεορτάσουν, με τις αιθέριες ψυχές των νεκρών το γεγονός της Ανάστασης του Κυρίου και να ευχηθούν καλή Ανάσταση σ’ αυτούς.

Του Αγίου Πνεύματος λοιπόν, που οι αναστημένες ψυχές επιστρέφουν στον τόπο τους, κατά την ποντιακή παράδοση στο Θρυλόριο, πήγαιναν να φάνε μαζί τους, να τους κάνουμε ένα γιορταστικό τραπέζι και να τους ευχηθούνε καλό ταξίδι.
Όπως διηγείται πόντια γεννημένη το 1922:
«Όντας έμνε μικρέσα και θα εμέρωνε τ’ Α Πνευμάτ’, λέγω τη μάνα μ’:
- Μάνα ο κόσμον οπουρνά α πάει σα ταφία, εμείς κι θα πάμε;
Η μάνα μ’ είπεμε:
- Ατοίν ντ’ εφτάνε το ατέτ, εμείς κ’ εφτάμα.
Εείνο τη βραδύ ελέπω σ’ όραμα μ’ τον πατέρα μ’ να λέει με:
- Ατοίν θα έρτανε, κ’ εσύ κι θα έρθεσαι;
Εσκώθα απουρπουνού και λέω τη μάνα μ’ ντο είδα σο όρομα μ’.
- Αρ’ ατσ’ αν έν’ σουκ απάν’, είπεμε η μάνα μ’, ποίσω ήνταν εν’ και δέβα εσύ πα.

Εσκώθα, εποίκα φελία, ριζόγαλο και επήγα σα ταφία.
Έρθεν ο ποπάς, εποίκαμε τρισάγιο και επεκεί, εξ’ μερέα α σα ταφία, εγούρεψαμε το τραπέζ’.
Έπλωσαμε αφκά τα τσούλε, έθηκαμε απάν’ τη τραπεζί το πανί και τα φαϊα που είχεν ο καθαείς.
Θυμούμαι έτον και ο σ’χωρεμένον ο Βασίλτς ο Παρχαρίδης.
Ατός εβάλνε τη σειρά που α κάθουμνες σο τραπέζ’.
«Σ’χωρεμέν’, σ’χωρεμέν’» σ’ έναν τ’ άλλο είπαμε, έφαγάμε με τ’ αποθαμέντσ’ εντάμα
και εδέβαμε εμείς σ’ οσπίτε μουν και εκείν’ σα τόπεν α τουν.».

Την παράδοση τηρήσαμε οι δικοί μας ποντιακής καταγωγής κάτοικοι του δήμου μας την Κυριακή του Θωμά. Στρώσαμε γιορτινό τραπέζι. Τσουγκρίσαμε κόκκινα αυγά. Ευχηθήκαμε Χριστός Ανέστη για εμάς και τις ψυχές των δικών μας. Ήταν μια δική μας ποντιακή εκδήλωση για τη διατήρηση της παράδοσής μας. Με τη δημοτική αρχή να τιμάει την εκδήλωση.

Δεν υπάρχουν σχόλια: